เป็นเกาะใหญ่ที่สุดของอุทยานฯ มีพื้นที่ 152 ตารางกิโลเมตร สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาที่มีสภาพเป็นป่าดิบชื้น มีพรรณไม้และสัตว์ป่าที่น่าสนใจจำนวนไม่น้อย และมีพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นป่าชายเลน นอกจากนี้ยังมีอ่าวน้อยใหญ่ที่มีชายหาดสวยงามอยู่หลายแห่ง ในท้องทะเลของเกาะตะรุเตายังมีพันธุ์ปลามากมายหลายชนิด รวมทั้งเต่าทะเลที่ใกล้สูญพันธุ์ เกาะตะรุเตามีประวัติศาสตร์ที่น่าจดจำ โดยในปี พ.ศ. 2479 รัฐบาลมีนโยบายให้กรมราชทัณฑ์จัดหาสถานที่เพื่อจัดตั้งนิคมฝึกอาชีพและเป็นสถานที่กักกันนักโทษ เกาะตะรุเตาซึ่งอยู่ห่างไกลจากฝั่ง ยากต่อการหลบหนีของนักโทษ จึงเป็นพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับจัดสร้างเรือนจำ ในปี พ.ศ. 2481 นักโทษชุดแรกจำนวน 500 คน ได้เดินทางมายังตะรุเตา และมีนักโทษเพิ่มขึ้นสูงสุดถึง 3,000 คน ต่อมาในปี พ.ศ. 2484 เกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งส่งผลกระทบต่อนิคมฝึกอาชีพตะรุเตา เนื่องจากเกิดภาวะขาดแคลนอาหารและยารักษาโรค นักโทษเจ็บป่วยล้มตายลงเป็นจำนวนมาก ผู้คุมและนักโทษจำนวนหนึ่งจึงออกปล้นสะดมเรือสินค้าที่ผ่านไปมาในน่านน้ำบริเวณช่องแคบมะละกา จนทำให้เรือสินค้าไม่กล้าล่องเรือผ่านมาในบริเวณนั้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2489 รัฐบาลไทยและทหารอังกฤษได้เข้าปราบโจรสลัดเกาะตะรุเตาจนสำเร็จ และประกาศยกเลิกนิคมฝึกอาชีพตะรุเตาหลังจากนั้นเกาะตะรุเตาก็ถูกทิ้งร้างเป็นเวลา 26 ปี จนกระทั่งวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2517 กรมป่าไม้ (ในขณะนั้น) ได้ประกาศจัดตั้งอุทยานแห่งชาติตะรุเตา สถานที่ท่องเที่ยวบนเกาะตะรุเตา เช่น อ่าวพันเตมะละกา เป็นที่ตั้งของที่ทำการอุทยานแห่งชาติตะรุเตา และยังเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยงาม นอกจากนี้ บนเกาะยังมีจุดที่น่าสนใจอีกมาก เช่น จุดชมวิวผาโต๊ะบู อ่าวจากอ่าวเมาะ อ่าวสน อ่าวตะโละวาว อ่าวตะโละอุดัง น้ำตกลูดู และถ้ำจระเข้ การเดินทางไปยังเกาะตะรุเตา สามารถเหมาเรือจากท่าเรือปากบารา หรือซื้อแพ็กเกจท่องเที่ยวแบบเช้าไปเย็นกลับได้จากบริษัทนำเที่ยวในสตูล และบริเวณท่าเรือปากบารา หากเป็นเรือสปีดโบตใช้เวลานั่งเรือประมาณ 30 นาที บนเกาะมีบ้านพัก จุดกางเต็นท์ และร้านค้าสวัสดิการไว้บริการนักท่องเที่ยว