ลุ่มน้ำปาย คือจุดแรกที่กรมชลประทานใช้พัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของแม่ฮ่องสอน ตามโครงการในพระราชดำริ เป็นศูนย์เรียนรู้สู่การขยายผลเพื่อชุมชน คนและป่า ด้วยความที่แม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่กลางหุบเขาติดกับชายแดนพม่า ทำให้พื้นที่นั้นมีความสำคัญด้านความมั่นคงของประเทศอยู่ไม่น้อย อีกทั้งประชากรในบริเวณโดยรอบเป็นชาวเขา ซึ่งมักทำการเกษตรแบบไร่เลื่อนลอย ผลผลิตจึงไม่พอเพียงทำให้มีรายได้น้อย ศูนย์บริการและพัฒนาลุ่มน้ำปาย จึงถือกำเนิดขึ้นด้วยความห่วงใยในราษฎรของจังหวัดแม่ฮ่องสอน เน้นการยกระดับวิถีความเป็นอยู่ของประชากรทุกคนบนที่สูง ให้มีชีวิตสงบสุขตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โครงการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ณ ศูนย์บริการและพัฒนาลุ่มน้ำปายแห่งนี้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวใหม่ ซึ่งทำหน้าที่ เป็นพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติ เดินทางง่ายเพียงแค่ 10 นาทีจากตัวเมือง ก็จะได้สัมผัสธรรมชาติอากาศบริสุทธิ์ และ ยังเก็บเกี่ยวสารพันความรู้เกี่ยวกับการใช้ชีวิตตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง เน้นการเรียนรู้ด้วยฐานต่างๆ 9 ฐาน ได้แก่ ด้านป่าไม้ การจัดการไฟป่า การจัดการน้ำดิน และปุ๋ย ข้าว พืช ประมง ปศุสัตว์ และการจัดการฟาร์ม นับเป็นอีกศูนย์การเรียนรู้ที่ให้ความรู้รอบด้านและ พร้อมสรรพอย่างแท้จริง *ที่เที่ยวห้ามพลาด* - เรือนประทับแรมโป่งแดง จุดพักผ่อนที่ตั้งอยู่ถัดจากเรือนเพาะปลูก มีวิวแม่น้ำปายไหลผ่าน และหมู่มวลดอกไม้ที่สวยงาม - ฐานเรียนรู้ข้าว พบกับแปลงนาขนาดใหญ่สุดลูกหูลูกตา ที่ถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าวให้ได้คุณภาพ - พลับพลาทรงงาน เยี่ยมชมสถานที่ทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อยามเสด็จพระราชดำเนินมาที่นี่ ที่อ่างเก็บน้ำอัสดงและอ่างเก็บน้ำจองจาย มีทัศนียภาพงดงามของแหล่งน้ำสำคัญของแม่ฮ่องสอน มีบริการที่พัก และลานกางเต็นท์พร้อมชมวิวแม่น้ำปาย *กิจกรรมห้ามพลาด* - ขี่ช้าง และล่องแพ สัมผัสธรรมชาติในป่าใหญ่ - ปั่นจักรยานชมวิวรอบบริเวณที่โครงการเพื่อชมทัศนียภาพที่งดงามของป่าไม้และอ่างเก็บน้ำ - ชมกุหลาบหลากหลายสายพันธุ์ที่ได้รับการวิจัยตามพระราชเสาวนีย์