ศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้ อยู่ในพื้นที่ของสำนักงานเทศบาลตำบลกุสุมาลย์ เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ของอำเภอกุสุมาลย์เป็นชาวไทยโส้ซึ่งอพยพมาจากทางฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ภายใต้การนำของ เพี้ยวงค์กะโซ่ ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระอรัญอาสา เจ้าเมืองกุสุมาลย์คนแรก ชาวไทยโส้ในเขตอำเภอกุสุมาลย์มีความเชื่อในเรื่องภูตผีวิญญาณมากกว่าความเชื่อเรื่องพุทธศาสนา ซึ่งปรากฏให้เห็นในวิถีชีวิตและพิธีกรรมต่าง ๆ ในปัจจุบัน เช่น พิธีแต่งงาน พิธีศพ ฯลฯ ศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้ ลักษณะเป็นอาคารชั้นเดียว ด้านหน้ามีรูปปั้น พระอรัญอาสา เจ้าเมืองกุสุมาลย์คนแรก และรูปปั้นวิถีชีวิตของชาวไทยโส้ในอิริยาบถต่าง ๆ ด้านในเก็บรวบรวมเครื่องใช้โบราณของชาวไทยโส้ที่ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น เช่น ถ้วยชาม กระเบื้องโบราณ เงินพดด้วง เครื่องมือที่ใช้ในการทำเกษตรกรรม อุปกรณ์ล่าสัตว์ และเครื่องแต่งกาย ศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้ เปิดให้เข้าชมวันจันทร์-วันเสาร์ เวลา 08.30-16.30 น. ไม่เสียค่าเข้าชม กรณีเข้าชมเป็นหมู่คณะและต้องการวิทยากรบรรยาย ต้องทำหนังสือนัดหมายล่วงหน้ามาที่ สำนักงานเทศบาลตำบลกุสุมาลย์ เลขที่ 333 หมู่ที่ 1 ตำบลกุสุมาลย์ อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร 47210 สอบถามข้อมูล โทร. 0 4276 9052, 08 4428 0932 การเดินทาง ศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้อยู่ริมทางหลวงหมายเลข 22 หลักกิโลเมตรที่ 190 หากมาจากอำเภอเมืองสกลนคร ใช้ทางหลวงหมายเลข 22 เส้นทางไปจังหวัดนครพนม ระยะทาง 40 กิโลเมตร ถึงบ้านกุสุมาลย์ จะพบศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้ซึ่งอยู่ในพื้นที่สำนักงานเทศบาลตำบลกุสุมาลย์ ตั้งอยู่ริมถนนทางขวามือ ศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้อยู่ริมทางหลวงหมายเลข 22 หลักกิโลเมตรที่ 190 หากมาจากอำเภอเมืองสกลนคร ใช้ทางหลวงหมายเลข 22 เส้นทางไปจังหวัดนครพนม ระยะทาง 40 กิโลเมตร ถึงบ้านกุสุมาลย์ จะพบศูนย์วัฒนธรรมไทยโส้ซึ่งอยู่ในพื้นที่สำนักงานเทศบาลตำบลกุสุมาลย์ ตั้งอยู่ริมถนนทางขวามือ