ตามตำนานเล่าสืบต่อกันมาเชื่อว่าพระธาตุกู่จาน สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ.7 หรือราวพุทธศตวรรษที่ 12 หรือพร้อมๆกับพระธาตุพนม ในจังหวัดนครพนม โดยมีพระสงฆ์สาวกกลุ่มของพระมหากัสสะปะเถระ ออกเผยแพร่พระพุทธศาสนา มาจนถึงดินแดนแห่งนี้และได้นำเอาพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บรรจุไว้ในองค์พระธาตุกู่จาน เพื่อเป็นที่เคารพสักการบูชา เช่นเดียวกับพระธาตุพนม ด้วยเหตุดังกล่าวชาวอำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร จึงถือว่า พระธาตุกู่จาน เป็นโบราณสถานและพุทธสถานที่เก่าแก่และศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เคารพสักการะบูชาของพุทธศาสนิกชนในพื้นที่รวมทั้งพีน้องพื้นที่ใกล้เคียงตลอดมา พอถึงช่วงวันเพ็ญเดือน 3 ของทุกปี ชาวบ้านจึงได้ร่วมกันจัดงานนมัสการพระธาตุกู่จานขึ้นเป็นประจำทุกปี