ก่อนที่จะมีการก่อตั้งบ้านเตยนั้น ชาวบ้านเชื่อว่าบรรพบุรุษของพวกเขา ได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ โนนสำโรง ซึ่งมีสภาพเป็นพื้นที่เนินสูงอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของหมู่บ้านห่างจากหมู่บ้านประมาณ ๒ กิโลเมตร ปัจจุบันเป็นที่ที่อยู่ในการดูแลของกรมศิลปกร เนื่องจากมีการค้นพบถ้วยชามสังคโลก โลหะของใช้โบราณจำนวนมาก และได้มีการบอกเล่าต่อๆกันมาว่า หลังเหตุการณ์สู้รบกันระหว่างทหารของเจ้าอนุวงศ์กับคุณหญิงโมที่บริเวณทุ่งสัมฤทธิ์ เมื่อพ.ศ. ๒๓๖๙ ราษฎรก็ได้พากันอพยพจากโนนสำโรงเข้ามาตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณพื้นที่บ้านเตยในปัจจุบัน โดยเริ่มเข้ามาบุกเบิกไถที่ทุ่งหญ้าเพื่อทำนาข้าวเอาไว้บริโภค บริเวณที่ตั้งบ้านเตยเป็นทุ่งหญ้าแฝก ( หญ้าขนาก ) กว้างใหญ่ไกลสุดลูกหูลูกตา ไม่มีพื้นที่ป่าไม้ตั้งเดิม สามารถมองเห็นตัวปราสาทที่อำเภอพิมายได้อย่างชัดเจน หลังจากเกิดเหตุการณ์สงครามโลกครั้งที่ ๒ เมื่อพ.ศ. ๒๔๘๘ ได้เกิดโรคระบาดจากไข้ทรพิษ ( โรคฝีดาษ ) ขึ้นในบริเวณชุมชนบ้านเตย ทำให้ราษฎรต้องอพยพออกจากพื้นที่แห่งนี้ไปอยู่ที่อื่น เหลือเพียงคนอาสาเฝ้าหมู่บ้านเพียงไม่กี่คน จนกระทั่งโรคระบาดได้หายหมดลง ราษฎรจึงพากันอพยพเข้ามาอยู่อาศัยในหมู่บ้านเตยอีกครั้งจนถึงปัจจุบัน แนวคิดในการพัฒนาชุมชน ด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ชุมชนได้รับประโยชน์จากการที่ ธ.ก.ส. มาสนับสนุน คือ บ้านเตยมีโรงปุ๋ย ชาวบ้านได้ใช้ปุ๋ยชีวภาพราคาถูกและมีคุณภาพ และยังสามารถนำปุ๋ยไปขายให้กับหมู่บ้านใกล้เคียง ทำให้ชาวบ้านมีงานทำ และได้รับเงินปันผลจากการขายปุ๋ย แนวคิดในการพัฒนาชุมชน ก่อนอื่นต้องพัฒนาที่ตัวคนก่อน คือ พัฒนาคนให้มีความรู่ในเรื่องต่างๆ มีการประชุมประจำเดือน มีกฎกติกาในหมู่บ้าน ให้ชาวบ้านทุกคนยอมรับกฎกติกานั้น ให้มีการทำความสะอาดทุกวันอาทิตย์ เวลามีงานให้ชาวบ้านดื่มน้ำสมุนไพร ไม่ดื่มน้ำอัดลม พัฒนาอาชีพ มีการทำขนมถั่วตัด มีการทำปลาร้าหมู ปลูกและขายข้าวหอมมะลิ105อินทรีย์ชีวภาพ ข้าวกล้องหอมมะลิ105 ข้าวกล้องงอกหอมมะลิ105 จากการศึกษากระบวนการพัฒนาศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ต้นแบบ ธ.ก.ส บ้านเตย หมุ่ 1 ต.กระเบื้องใหญ่ อ.พิมาย จะพบว่ามีกระบวนการก่อเกิดที่มาจากความตั้งใจ มุ่งมั่นของชาวบ้านเป็นทุน มีหน่วยงานภาคราชการ เช่น พัฒนาชุมชน เข้ามาส่งเสริมให้เกิดความชัดเจนขึ้นในการปฏิบัติเพื่อให้มีผลงานออกสู่สายตาภายนอก เป็นการสร้างความภาคภูมิใจให้คนในชุมชน มี ธ.ก.ส เข้ามาส่งเสริมต่อยอด โดยที่คนในชุมชนเองก็มีความมุ่งหวังอยากให้บ้านตนเองมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี จึงสามารถก้าวเดินไปด้วยกันได้ มีการพัฒนากลุ่มวิสาหกิจผลิตปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ การสร้างรายได้ให้กับคนในหมู่บ้าน การสนับสนุนของ ธ.ก.สจึงสำคัญมากที่จะทำอย่างไรให้คนหมู่บ้านเตย เกิดแผนแม่บทชุมชน ตามกระบวนการเรียนรู้แผนแม่บทชุมชน คือ มีกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในหมู่บ้าน ตั้งแต่การเก็บข้อมูลทุกด้านมาวิเคราะห์ร่วมกัน มีการจัดให้ความรู้ ทักษะ การวิเคราะห์ข้อมูล จนได้เรียนรู้ข้อมูลแต่ละด้านนั้นบอกอะไรกับคนในหมู่บ้านบ้าง ข้อมูลแต่ละด้านตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน หลังจากกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูล มีการให้การเรียนรู้เรื่องการมองอนาคต มีอะไรประกอบบ้างที่ทำให้คนในชุมชนมองอนาคตอย่างมีเหตุผลความเป็นไปได้ ทันสมัยด้วย รักษาระบบนิเวศด้วย แล้วจึงกำหนดเป้าหมายว่าจะไปสู่อนาคตอย่างไร มียุทธศาสตร์อย่างไร(มีวิธีการอย่างไร) ควรจะมีโครงการ กิจกรรมอะไรบ้าง แล้วค่อยๆ ร่วมกันวางแผนการดำเนินการปฏิบัติตามแผนนั้น ศูนย์เรียนรู้ก็จะเกิดขึ้นจากกระบวนการมีส่วนร่วมของชาวบ้านว่าต้องการให้ศูนย์เรียนรู้นี้มีการเรียนรู้อย่างไร หน้าตา รูปแบบ กิจกรรมเป็นอย่างไร นั้นคือ ธ.ก.ส คือผู้ให้ปัญญากับคนในหมู่บ้าน ให้พึ่งพาตนเองได้ ส่วนวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ นั้น มีความจำเป็นเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการสร้างการเรียนรู้